ممکن است زیبایی یک ظرف قدیمی شما را برای کاشتن گل و گیاه در داخل آن وسوسه کند اما اگر می‌خواهید این وسوسه هیجان‌انگیز نتیجه موفقی هم در‌پی داشته باشد، پیشنهاد می‌کنیم آشنایی با گلدان‌های زیر و درنظر گرفتن گلدان مناسب برای هر گیاه را در تصمیمات خود لحاظ کنید و ضمن استفاده از آنها در آپارتمان، بالکن، پشت‌بام یا حیاط خانه خود، از داشتن فضایی سبز و زیبا لذت ببرید.
هر کدام از گلدانها دارای مزایا و معایبی هستند که در زیر به آنها اشاره می‌شود.
.
گلدان‌های سفالی
گلدان‌های سفالی با رنگ‌های گرم مخصوص به‌خود، تقریبا برای کاشت هر گیاهی مناسب هستند و به آسانی نیز تهیه می‌شوند.
مزایا: این گلدانها تقریبا ارزان بوده، دارای طرح‌ها و شکل‌های بسیار مختلف و به‌دلیل سنگینی و مقاومت در برابر باد، مناسب فضای بیرون هستند.
توصیه: با توجه به شکننده بودن آنها، از گذاشتن این گلدانها در جاهایی که احتمال ضربه‌وجود دارد، خودداری کنید.
نکته: این گلدانها به‌دلیل داشتن منافذ بسیار، زودتر از سایر گلدانها آب را از دست می‌دهند بنابراین گیاه داخل آنها به آبیاری بیشتری نیاز دارد. گاهی بر اثر املاح زیاد آب و تعریق زیاد در محل‌های خیلی گرم، باعث رسوب نمک در دیواره داخلی گلدان می‌شود و شوری خاک را در پی دارد. نکته دیگر اینکه نوع ظریف آنها تحمل سرمای شدید زمستان را ندارد.
.
گلدان‌های پلاستیکی
امروزه با پیشرفت تکنولوژی، گلدان‌های پلاستیکی در رنگ‌‌ها، اندازه‌ها و شکل‌های مختلف با قیمتی ارزان‌تر از سایر گلدانها در دسترس هستند.
مزایا: این گلدانها حداقل قیمت را داشته، بادوام و سبک وزن هستند. همچنین تنوع شکل در آنها زیاد است.
نکته: نوع ظریف آن شکننده است و در سرما زود می‌شکند. با توجه به اینکه فلاورباکس‌ها بیشتر از این جنس هستند و در بالکن مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید نهایت دقت را در خرید، کاشت و نصب آن در بالکن آپارتمان‌های بلند لحاظ کرد.
.
گلدان‌های چوبی
ظاهری کاملا طبیعی دارند. چوب رنگ شده ظاهر گرمی دارد. به‌راحتی می‌توانید آنها را به رنگ دلخواه درآورید. بیشتر این گلدانها، از چوب سدر، چوب جنگلی مقاوم یا چوب فشرده‌اند تا آسیب‌پذیری آنها در برابر رطوبت به حداقل برسد.
مزایا: این نوع گلدانها مانند گلدان‌های سفالی نسبتا ارزان هستند. می‌توان آنها را سال‌ها در مناطق سردسیر در فضای سرد بیرون قرار داد. نکته: چوب مقاومی که از انواع آن استفاده می‌شود مانند سدر، الوارهای مقاوم یا چوب درخت سکویا هستند. در نتیجه در نهایت فشردگی هم مقداری منافذ باز دارند. درزها و منافذ آنها را بسته و برای جلوگیری از پوسیدگی آن را رنگ کنید.
گلدان‌های چوبی نسبتا سنگین هستند بنابراین حمل‌ونقل آنها در اندازه بزرگ سخت خواهد بود.
.
گلدان‌های فلزی
گلدان‌های فلزی به تازگی رواج پیدا کرده است. جنس این گلدانها از مس، روی، گالوانیزه یا چُدن است.
مزایا: استفاده مجدد و در واقع بازیافت، بهترین راه صرفه‌جویی در هزینه‌هاست. گلدان‌های فلزی خراب نمی‌شوند و این امکان را برای ما فراهم می‌سازند که مطمئن باشیم در طولانی مدت و سال‌های سال می‌توانیم از آنها استفاده کنیم.
نکته: گلدان‌های فلزی به‌شدت گرما را به‌خود جذب می‌کنند و باعث می‌شوند ریشه گیاه در برابر نور مستقیم خورشید بسیار گرم شود و صدمه ببیند. مگر اینکه با تنظیم دمای اطراف و دوره‌های آبیاری منظم با دمای آب کنترل شده از حرارت و گرمای بیش از حد داخلی خاک آن مراقبت کنیم.
همچنین بعضی از کودها ممکن است فلز را از بین ببرند یا حتی ترکیب بعضی از کودها با ترکیبات داخلی فلزی تأثیر کمتری بگذارند.
.
گلدان‌های پلی استرن
گلدان‌های پلی‌استرن یا پلاستیکی با روکش براق، سبک و مقاوم هستند و نوع جدید آن در مدل و اندازه‌های مختلف موجود است.
مزایا: این گلدانها نسبت به گلدان‌های پلاستیکی قدیمی بسیار مقاومند. می‌توان آنها را در طول سال بیرون از خانه در فضای باز گذاشت.
همچنین بسیار سبک‌تر از چوب، سنگ یا سفال هستند.
نکته: نوع با کیفیت آن گران است و همچنین به‌دلیل سبک بودن در جاهایی که وزش باد شدید است، سرنگون می‌شوند.
.
گلدان‌های سرامیکی براق
گلدان‌های سرامیکی براق، گران‌تر از سفال هستند و تنوع رنگ و طرح بی‌شماری برای انتخاب دارند.
مزایا: این گلدانها بسیار زیبا و برای قرار گرفتن روی تراس، پاسیو یا جاهایی که دید زیادی دارد، بسیار جالب خواهند بود. به‌دلیل نداشتن منفذ، برخلاف گلدان‌های سفالی به سرعت رطوبت را از دست نمی‌دهند.
نکته: گلدان‌های سرامیکی مانند سفال راحت می‌شکنند و به همان سنگینی هستند. درصورتی که داخل آنها براق نباشد، در جاهای سردسیر باید در سایه و در داخل خانه از آنها استفاده کرد.
.
گلدان‌های سیمانی
در جایی که می‌توانید گلدان سیمانی بسازید، از خرید گلدان صرف‌نظر کنید. این اتفاق بیشتر در باغچه‌های بزرگ خانگی یا باغ‌ها رخ می‌دهد. شما می‌توانید هنرمندانه و با سبکی خاص گلدان‌های سیمانی مختلف درست کنید و از آنها در کل فضای باز باغ یا حیاط خانه و محل کار استفاده کنید.
مزایا: می‌توان این گلدانها را به هر شکل، اندازه و طرح دلخواهی ساخت.
نکته: شاید فکر کنید با این گلدانها، تنوع رنگ ندارید اما می‌توانید چند عدد قوطی رنگ با چند قلمو به تعدادی از بچه‌ها بدهید تا این تنوع را روی گلدان شما خلق کنند. همچنین خیلی بیشتر از باقی گلدانها باید از زهکشی زیر گلدان اطمینان حاصل کنید. ضمن اینکه قبل از استفاده تا زمان خشک شدن به یک‌ماه وقت نیاز دارید.
.
گلدان‌هایی با الیاف نارگیل
گلدان‌های با الیاف نارگیل معمولا داخل سبد فلزی به‌صورت آویزان قرار می‌گیرند. می‌توانید در داخل این سبدها از خزه یا الیاف نارگیل (کوکوپیت) استفاده کنید تا ظاهری کاملا طبیعی به آنها دهید.
مزایا: خزه و الیاف نارگیل ارزان بوده، در دسترس‌اند و ضمن سبک بودن استفاده از آنها آسان است.
نکته: رطوبت خیلی سریع از این الیاف عبور می‌کند. این الیاف مقاوم نیستند و هر سال یا 2 سال یک بار نیاز به تعویض دارند.
.
چگونگی تعویض گلدان گیاهان
همانند کودکی که رشد کرده و به لباس‌های بزرگ تری نیاز دارد گیاه نیز همین‌طور است.
اکثر گیاهان پس از مدتی رشد می‌کنند و از گلدانها و ظروفی که درونشان هستند بزرگ‌تر می‌شوند؛ پس باید هر چند وقت یک‌بار گلدان گیاهان مورد علاقه‌تان را تعویض کنید. اگر این کار را به موقع انجام دهید، گیاهانتان نیز با رشد خوب خود به شما پاداش خواهند داد.
گلدان خانه گیاه است و اهمیت آن در رشد و طراوت از مهمترین شرایط یک گیاه موفق است. گلدان و گیاه به‌عنوان یکی از بخش‌های اصلی ترکیب محل مسکونی یا کار شما تابع شکل، رنگ و فضای محیطی است که باید به‌دقت مورد نظر قرار گیرد. خروج ریشه از سوراخ انتهای گلدان و کند شدن رشد گیاه از نشانه‌های لزوم تعویض گلدان است. گیاهان غیرسالم را از فهرست تعویض گلدان خارج سازید چون احتمال دارد بعد از جابجائی به دلیل عدم مقاومت لازم خشک شوند.
هنگام انتخاب گلدان برای گیاهتان، گلدانی را انتخاب کنید که قطرش 2.5 تا 5 سانتی‌متر بزرگ‌تر از گیاه باشد. اگر گلدانی که انتخاب می‌کنید بیش از اندازه بزرگ باشد، گیاه داخل آن بیش از حد کوچک به نظر می‌رسد (تا زمانی که در خانهٔ جدیدش دوباره رشد کند).
علائمی که نشان می‌دهند باید گلدان گیاهتان را تعویض کنید
⇠ ارتفاع گیاهتان نسبت به گلدان بیش از اندازه بلند است -اگر این چنین باشد و خطر خم شدن و سقوط گیاهتان وجود داشته باشد یا اینکه هم اکنون این اتفاق افتاده باشد باید گلدان آن را تعویض کنید.
⇠ خاک گیاهتان تُهی و عاری از مواد مغذی شده باشد -گیاهان سالم مواد مغذی مورد نیازشان را از خاکی که درونشان هستند می‌گیرند. اگر خاک گیاهتان بد منظر شده یا روی آن را دلمه‌هایی از نمک، کپک یا قارچ پوشانده است، وقتش رسیده که گلدان و همچنین خاک گیاهتان را تعویض کنید.
⇠ ریشه‌های درهم پیچیده و بیرون زده -متوجه شدن این مسئله که ریشه‌ها چه زمانی در هم پیچیده شده‌اند امری مشکل است، چون تمام این اتفاقات زیر خاک می‌افتد و از دیده پنهان است. اما اگر رشد گیاهتان متوقف شده و یا آرام‌تر شده است، می‌توانید حدس بزنید که علت آن کمبود جای ریشه‌ها است.
.
چگونگی تعویض گلدان گیاهان
⇠ در محلی که می‌خواهید کار تعویض را انجام دهید روزنامه یا پلاستیک پهن کنید.
⇠ یک ظرف یا گلدان جدید برای گیاه انتخاب کنید.
⇠ خاک چند منظوره و مناسبی که برای گیاهتان تهیه کرده‌اید را نیز آماده کنید.
⇠ انتهای گلدان گیاهتان را با مقدار کمی خاک پُر کنید.
.
نکاتی درباره نگهداری گلها
گل رز: برای نگهداری گل رز در آب، ابتدا باید گلبرگ‌های پلاسیده قسمت خارجی آن را جدا کرده و خارهای آن را از شاخه بکنید. سپس ساقه گل را شکاف دهید یا آن را له کنید.
گل سوسن و دیگر گل‌های پیازدار: انتهای ساقه را قطع کنید، ماده سفید و چسبناکی که از آن خارج می‌شود. آب بکشید و بشوئید سپس آن را درون ظرفی از آب بگذارید.
گل سوسن و زنبق: انتهای ساقه را به شکل مایع به اریب قطع کنید. سپس آن را باز کرده داخل آب بگذارید. بساک و پرچم را که سنگینی گرده‌ها روی آن است می‌توانید با انگشت فشار داده و به هم بچسبانید زیرا این گرده‌ها باعث لک شدن گلبرگ می‌شود و از زیبائی آن می‌کاهند.
گل میخک: برای آنکه میخک دوام بیشتری یافته و شادابی‌اش را حفظ کند، آن را بدون قیچی با دست ببرید.
گل شقایق: ته ساقه را روی شعله شمع یا فندک بسوزانید تا تبدیل به زغال شود.
⇠ اگر می‌خواهید گل‌های شما تا آمدن میهمان‌‌ها تر و تازه و شاداب بماند، انتهای ساقه‌ها را با دستمال مرطوبی بسته درون یخچال بگذارید. مدت بیشتری تازه خواهند ماند.
⇠ آبی که به گلدانها می‌دهید بهتر است از نظر درجه حرارت با دمای اتاق تطبیق کند. برای این کار، آب را در ظرفی ریخته و بگذارید چند ساعت در اتاق بماند، تا هم درجه حرارت آن متعادل شود و هم اینکه کار موجود در آن ته‌نشین شود.
⇠ آب لوله‌کشی به‌علت آنکه دارای کلر میباشد، برای گلدانها چندان مناسب نیست، بهتر است یک روز قبل آب را در ظرفی ریخته و سپس گلدانها را آب بدهید. این کار از قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها جلوگیری می‌کند.
⇠ آبی که تخم‌مرغ‌ها را در آن پخته‌اید دور نریزید، زیرا این آب سرشار از املاح معدنی است و پس از سرد شدن برای گیاهان بسیار مناسب است.
⇠ پوست تخم‌مرغ‌ها را نیز پس از مصرف، داخل ظرف دهان باریکی که حاوی آب است بیندازید و سرش را بگذارید. بعد از گذاشتن یک شبانه‌روز، گلها را با آن آب دهید.
⇠ نوشیدنی‌های گازدار مانند آب معدنی یا سودار را که گاز آن رفته است دور نریزید زیرا دارای مواد شیمیائی خوبی است که به گلها رنگ و شادابی خاص می‌بخشد.
⇠ گلدان گیاهان تازه خریداری را در صورتی تعویض نمائید که ریشه پر باشد و این بدین معنی است که حداقل ۶ ماه از زمان تعویض قبلی گذشته باشد.
⇠ سعی کنید تعویض گلدان را در آغاز فصل بهار انتخاب نمائید تا به دلیل جریان شیره نباتی در پیکره گیاه، ریشه بتواند صدمات وارده را در حین تعویض ترمیم بافت‌ها خود جبران نماید.
.
شرایط لازم برای یک گلدان مناسب جهت جابجائی گیاه را با اطلاعات زیر بدست آورید
⇠ اندازه گلدان از مشخصات مرتبط با هم در قاعده در سر، انتها و ارتفاع برخوردار است که نام‌گذاری آن براساس دهانه قطر بالائی است که با ترتیب ۷-۹-۱۲-۲۰-۲۵-۳۷ میباشد. بنابراین برای جابجائی گیاه خود از گلدانی به گلدان دیگر گلدانی به مشخصات بعد از گلدان قبلی را انتخاب کنید.
⇠ گلدان‌های سفالی بدون لعاب و با لعاب، پلاستیک، چوب و فایبرگلاس هر کدام دارای ویژگی‌هائی هستند که گیاهدار با در نظر گرفتن محل قرارگیری گلدان حساسیت گیاه و هماهنگی با محیط بهتر انتخاب را داشته باشد.
ویژگی‌های گلدان‌های پلاستیکی: تنوع در شکل، رنگ، طراحی و همخوانی با محیط‌های آپارتمانی.
ویژگی‌های گلدان‌های سفالی: قابلیت نفوذ آب و هوا از جدار آن به‌صورت دو طرفه، سنگین بودن و عدم امکان واژگون شدن، شکل و رنگ سنتی.
⇠ اگر از گلدان کهنه قدیمی استفاده می‌کنید قبل از جابجائی گیاه رسوبات قبلی آن را پاک نمائید و در صورت استفاده از گلدان نو آن را برای مدتی غرق آب نمائید تا بدنه آن سیراب شود.
⇠ برای جلوگیری از مسدود شدن سوراخ انتهائی گلدان بر اثر حرکت خاک به دلیل جریان آب، سطح سنگ‌ریزه یا گلدان شکسته‌ها را با مقداری پوشال یا شلتوک برنج بپوشانید تا راه خروج آب باز بماند.
⇠ یک روز قبل از جابجائی گلدان دارای گیاه را از آب اشباع کنید و در هنگام تعویض دست چپ خود را در پائین گلدان قرار داده و با وارونه کردن و وارد کردن ضربه به گلدان، گیاه را خارج نماید. خاک‌های کهنه را بدون آنکه به ریشه‌ها صدمه‌ای وارد شود با یک میله یا مداد حذف کنید و سپس آن را درون گلدان جدید آماده شده قرار دهید و به آن خاک غنی و مرطوب اضافه کنید. خاک گلدان را با چند لرزش و فشار دست متراکم نمائید.
⇠ گیاه تعویض شده در گلدان جدید را به‌مدت دو روز آبیاری نکنید تا ریشه‌ها جهت آب‌یابی توسعه پیدا کند. در صورت حرارت بالای محیط می‌توانید از غبارپاشی استفاده کنید.
⇠ در صورت بسته شدن احتمالی محل زهکشی و یا تلاقی شدن خاک یک مفتول یا میله را با احتیاط در محل سوراخ زهکشی به حرکت درآورید تا آب اضافی خارج شود.
⇠ با قرار دادن زیرگلدانی، آب جمع شده را مرتب خالی کنید.
⇠ در صورت عدم امکان جابجائی یک گیاه از گلدانی به گلدانی جدید کمبود زمان، فصل نامناسب و سنگین وزن شدن آن، خاک‌های سطحی گلدان را تا حدی که به ریشه‌ها صدمه نزند با خاک غنی و نو جایگزین کنید.
.
منابع:
.https://www.beytoote.com
.https://www.yjc.ir
