گل ماهور (نگهداری + پرورش)

• گل ماهور یکى از انواع گیاهان دارویى مى باشد که خواص دارویى و درمانى بسیارى دارد. این گیاه از طریق بذر، تقسیم ریشه و قلمه زدن تکثیر مى شود. به این گل خرگوشک نیز مى گویند. گل هاى ماهور به صورت برافراشته و خوشه اى به طول ٣٠ تا ١٠٠ سانتیمتر هستند و منظره زیبایى را پدید مى آورند. گل هاى این گیاه رنگ هاى مختلفى همچون زرد، قرمز، ارغوانى و سفید دارد که رنگین کمانى از رنگ ها را تشکیل مى دهد. بذر ماهور حاوى گل هایى با عمر کوتاه است.
• گل ماهور دارای ۳۶۰ گونه است که بیشتر آنها دو ساله و تعداد کمی از آنها یکساله، چند ساله یا بوته ای همیشه سبز یا نیمه همیشه سبز هستند که حدود ۴۰ گونه آن در ایران است و تعدادی از این گونه ها بومی ایران هستند. استفاده از این گیاه از قدیم در طب سنتی برای معالجه بسیاری از بیماری ها رواج داشته است.
• ریشه گیاه ضخیم و مخروطی شکل است و انشعابهای کمی دارد ساقه ی این گیاه ضخیم و مستقیم استT ساقه ی گیاه زاویه دار (معمولاً ۵ ضلعی ) می باشد و در مرحله گلدهی محکم و کم و بیش چوبی می گردد. در گیاهان دو ساله در سال اول رویش فقط برگهای طوقه ای تشکیل می شود این برگهای دندانه دار کشیده و کم وبیش بیضی شکلند و طول آنها به ۴۰ سانتی متر می رسد گایه در سال دوم رویش به ساقه می رود و برگها به طور متناوب بر روی ساقه قرار می گیرند.
• برگهای قسمت فوقانی دمبرگ کوتاهی دارند در حالی که برگهای ناحیه تحتانی دمبرگ طویلی به طول ۲۵ تا ۳۵ سانتی متر دارند سطح برگها ناصاف و دارای شیارهای فراوانی است و در قسمت تحتانی بگر و رگبرگهای اصلی و فرعی کاملاً مشخص می باشند طرفین رگبرگها پوشیده از کرکهای ستاره ای شکل است. طول ساقه های گل دهنده متفاوت و بین ۳۰ تا ۸۰ سانتی متر است این ساقه ها ممکن است ساده و بدون انتشعاب باشند ویا گاهی نواحی تحتانی ساقه های گل دهنده منشعب می شوند و ساقه های متعددی به وجود می آید .
• گلها به صورت خوشه ای بر روی ساقه های گلدهنده پدیدار می شوند در هر نقطه روی این ساقه و یک گاهی سه تا پنج گل ظاهر می شوند رنگ گلها زرد و روشن قسمت خارجی آن کرکردار و لایه ی داخلی آن صاف است گلها از اوایل خرداد ماه پدیدار می شوند و گلدهی تا شهریور ادامه می یابد. میوه از نوع کپسول و محتوی دانه های ریز متعددی است پس از رسیدن ومیوه و باز شدن آن ها بذرها به اطراف ریزش می کنند بذرهای به رنگ قرمز تیره و وزن هزاردانه ۰٫۰۸ تا ۰٫۸ گرم است .

شرایط نگهداری و پرورش گل ماهور :

اکثر گونه های جنس ورباسکوم در طول رویش به مناطق آفتابی و خاکهای سبک شنی نیاز دارند . خاکهای رسی و متراکم برای رویش این گیاهان مناسب نیست این گیاهان در برابر سرما مقاوم هستند به طوری که برگهای طوقه ای قادر به تحمل درجه ی حرارتهای زیر صفر است . سلولهای ریشه گل ماهور قادر به جذب آب از اعماق زمین هستند و خشکی را می توانند به سهولت تحمل نمایند بذرها در دمای ۸ تا ۱۰ درجه ی سانتی گراد به خوبی جوانه می زنند . و برای رویش به مقادیر مناسبی رطوبت نیاز دارند .

خاک مناسب گل ماهور :

به خاک های سبک شنی نیاز دارند. خاک های رسی و متراکم برای رویش این گیاهان مناسب نیست. در فصل پاییز پس از افزودن کودهای حیوانی یا شیمیایی مورد نیاز گیاه به خاک ، باید شخم عمیقی زده شود در اواخر زمستان زمین راتسطیح و بستر خاک را برای کشت این گیاه آماده می کنند .

دمای مناسب گل ماهور :

این گیاهان در برابر سرما مقاوم هستند. به طوری که برگ های طوقه ای قادر به تحمل درجه حرارت های زیر صفر درجه سانتیگراد است. بذرها در دمای ۸ تا ۱۰ درجه سانتیگراد به خوبی جوانه می زنند و برای رویش به مقادیر مناسبی رطوبت نیاز دارند.

نور مورد نیاز گل ماهور :

اکثر گونه های گل ماهور در طول رویش به مناطق آفتابی نیاز دارند.

آبیاری گل ماهور :

سلول های ریشه گل ماهور قادر به جذب آب از اعماق ریشه زمین هستند و خشکی را می توانند به سهولت تحمل کنند.

کوددهی گل ماهور :

اگرچه گل ماهور در خاک های تهی از مواد و عناصر غذایی قادر به رویش است ولی مواد و عناصر غذایی مناسب سبب افزایش عملکرد گل و مواد مؤثره آن می شود. تحقیقات نشان می دهد که کودهای حیوانی نقش عمده ای در افزایش عملکرد گل دارد.

کاشت و تکثیرگل گل ماهور :

کاشت گل ماهور توسط بذر و به روش مستقیم صورت می گیرد. گل ماهور در سطوح وسیع به صورت ردیفی کشت می شود. چنانچه بذرها در بهار کشت شود تیمار چینه سرمایی جهت تسریع در جوانه زنی ضرورت دارد. پس از کاشت برای تراکم بخشیدن به لایه سطحی خاک، انجام غلطک مناسبی سبب تسریع در جوانه زنی بذرها می شود. بذرهای کشت شده در فصل پاییز پس از طی دوره سرما در اوایل بهار سبز می شوند. پس از سبز شدن، بوته ها را در طول ردیف ها باید تنک کرد.
زمان مناسب برای کاشت گل ماهور اواخر پاییز (آبان) یا اوایل بهار (فروردین) است. فاصله ردیف های کاشت بین ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر مناسب است. عمق بذر در موقع کاشت باید ۰٫۵ تا ۱ سانتیمتر باشد. برای هر هکتار زمین به ۱٫۵ تا ۲ کیلوگرم بذر با کیفیت مطلوب نیاز است.