اسفناج (نگهداری + پرورش)

احتیاجات آب و هوایی

اسفناج یک محصول فصل خنک است که سرمای زیر صفر را بهتر از بیشتر سبزی های فصل خنک تحمل می کند. اسفناج می تواند تا ۷+ درجه سانتی گراد زیر صفر را مقاومت کند. در مناطقی که زمستان ملایم دارند(مثل خوزستان)، رشد آن در زمستان بسیار عالی است. در این مناطق اوایل پاییز به کشت آن اقدام می کنند. چنانچه بعد از زمستان هوا یک مرتبه گرم نشود، بذر را می توان در اواخر زمستان بکاریم و در اوایل بهار محصول اسفناج را برداشت کنیم. گرمای زیاد باعث به گل نشستن و در نتیجه بذر دادن گیاه می گردد. این امر سبب می شود که طعم برگ ها تند، رشد و نمو آن ها کند شود و پس از مدتی خشک شده و از بین بروند. البته علت دیگری در زود به گل نشستن اسفناج مؤثر است و آن طول مدت روشنایی می باشد. هرچه طول مدت روز(روشنایی) بیشتر شود گیاه زودتر به گل می نشیند. اسفناج یک سبزی روز بلند است. البته زود به گل رفتن اسفناج به رقم آن هم بستگی دارد، بعضی از ارقام اسفناج نسبت به گل نشستن زودتر از موعد مقرر مقاومتر از بقیه می باشند، در صورتی که تعدادی دیگر بسیار حساس می باشند.

خاک

اسفناج در هر خاکی که از نظر مواد غذایی غنی باشد و زهکش خوبی داشته باشد، قابل کشت است و محصول خوبی خواهد داد. رشد اسفناج در خاک های شنی لومی خیلی بهتر از خاک های رسی است.

این خاک ها، بخصوص در زودرسی محصول بسیار مؤثرند. خاک های سیلتی لومی بسیار مناسب اند، اگر میزان محصول بیشتر از زودرسی آن اهمیت داشته باشد. خاک های شنی برای کشت زمستانه و زودرسی بهاره بسیار مناسب می باشند. بهترین pH برای اسفناج بین ۶ تا ۷ می باشد. در pH اسیدی یون آلومینیوم سمیت ایجاد کرده، سبب از بین رفتن اسفناج می گردد. اسفناج نسبت به اسیدی بودن خاک بسیار حساس است. این گیاه در pH کتر از ۵/۵ رشد نخواهد کرد. در صورتی که pH خاک کمتر از ۵ باشد، باید با مصرف آهک به میزان حدود ۲ تا ۵/۲ تن در هکتار نسبت به بالا بردن pH خاک اقدام نمود و عملکرد اسفناج را به مقدار وسیعی افزایش داد. مصرف آهک نباید دائمی باشد.

کود

استفاده از کودهای دامی برای زمین هایی که از نظر مواد غذایی ضعیف هستند، توصیه می شود. کود دامی تازه را مطلقاً نباید در مزرعه اسفناج به کار برد. کود دامی تازه را می توان به محصول قبلی و یا اینکه دو سه ماه قبل از کشت به زمین داد. نظر به اینکه ریشه اسفناج نسبت به پاره ای از قارچ ها که پوسیدگی ریشه را باعث می شوند، حساس است، بنابراین باید از مصرف کود تازه خودداری شود. در این مورد مقدار ۳۰ تا ۴۰ تن کود دامی پوسیده در هکتار توصیه می شود.

استفاده از کودهای شیمیایی کامل در بالا بردن میزان محصول بسیار مؤثر است. این کودها باید دارای سه عنصر اصلی ازت، فسفر و پتاسیم باشند و قبل از کشت بذر به زمین اضافه شوند. مقدار ۲۰۰ کیلوگرم کود ازت خالص و کودهای فسفره و پتاسه از هر کدام ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار مناسب است. در بعضی از زمین ها که نسبتاً قوی هستند، فقط کود ازته کفایت می کند. کودهای ازته بعد از هر چین به صورت سرک به زمین اضافه می شوند. آزمایش ها نشان داده اند که کشت اسفناج بعد از گیاهان تیره بقولات باعث بالا رفتن میزان محصول و همچنین بهتر شدن کیفیت آن گردیده است.

ممکن است بعضی خاک ها کمبود بر داشته باشند در این صورت با استفاده از براکس تجارتی به مقدار حدود ۱۰ کیلوگرم در هکتار رفع این کمبود می شود. براکس باید قبل از کاشت بذر به صورت دست پاش روی زمین پخش گردد و با دیسک به زیر خاک برده شوند. استفاده از براکس باید به طور مداوم نباشد و فقط در صورت نیاز استفاده شود.

کاشت

همان طوری که گفته شد اسفناج یک سبزی فصل خنک است که نسبت به یخبندان نیز مقاوم می باشد، بنابراین تحمل گرما را ندارد. لذا باید زمانی کاشته شود که درجه حرارت پایین و در زمان رشد، طول روز کوتاه باشد. درجه حرارت بالا و روز طولانی باعث به وجود آمدن ساقه گل دهنده می شود که به عنوان یک سبزی قابل استفاده نمی باشد. این گیاه در مناطق سردسیر(مشهد، تبریز و اصفهان) به محض مساعد شدن هوا باید کشت گردد. می توان حدود ۵ هفته قبل از آخرین یخبندان و سرمای بهاره به کاشت اقدام نمود. در این صورت هر ۷ تا ۱۰ روز تاریخ کشت تکرار می شود. زمان دیگر کاشت اسفناج اواخر پاییز است. حدود ۷ هفته قبل از اولین یخبندان زمان مناسبی برای این کار می باشد. بوته های اسفناج در طول مدت زمستان به وسیله علوفه خشک و کاه و کلش از سرما محافظت می گردند. زمان برداشت این نوع اسفناج اوایل بهار است. در مناطق نیمه گرمسیری زمان رشد گیاه اوایل پاییز تا اواخر زمستان می باشد.منبع: سایت باغ شیشه ای