کاشت گیاه باریجه و پرورش آن به رعایت نکات متفاوتی از جمله نوع اقلیم، کیفیت خاک و… بستگی دارد که در ادامه به بررسی نحوه کاشت و پرورش گیاه باریجه خواهیم پرداخت.
نکات مهم در پرورش گیاه باریجه و تکثیر آن
گیاهان صنعتی و دارویی، گیاهان ارزشمندی هستند. به همین خاطر برای حفظ و نگه داری و همچنین تکثیر آن ها تلاش می شود. بیشترین بهره برداری از گیاه مربوط به استان های سمنان، خراسان و تهران است.باریجه با ۹۵ درصد ترکیب شیمیایی و دارویی جزء ارزشمندترین گیاهان دارویی است. گیاه باریجه دارای ریشه ای حجیم و غده ای است. این گیاه از خانواده چتریان و مونوکارپیک است. منظور از مونوکارپیک این است که تنها یک بار گل می دهد.
خواب فیزیولوژیکی این گیاه از تیر تا اواسط اسفند است. این گیاه روز بلند می باشد. اگر ساقه و قاعده ساقه آن شکاف داده شود، از آن شیرابه بیرون می آید. باریجه ۶۳٫۵ درصد رزین، ۲۷ درصد صمغ و ۵٫۹ درصد اسانس می باشد. از اثرات درمانی آن نیز باید به ضد نزله، دفع درد معده، ضد تشنج، ترمیم کننده زخم های سطحی، نیرو دهندگی و مقوی معده اشاره کرد. این گیاه در مصارف آرایشی و بهداشتی و همچنین در تولید چسب الماس(چسب مخصوص) کاربرد دارد.
شرایط اقلیمی پرورش گیاه باریجه
این گیاه در مناطقی که ریزش های جوی به شکل برف می باشد و از اواخر آبان تا اواخر اسفند ادامه دارد، یافت می شود. در چنین مناطقی بعد از اسفند شاهد نزولات جوی به شکل باران به همراه رگبار و تگرگ در بهار هستیم. دوره یخبندان این مناطق نیز طولانی بوده و از آذر تا اواخر اسفند را در بر می گیرد. از نیمه دوم فروردین نیز برف شروع به ذوب شدن می کند. رشد این گیاه در فصل بهار در دمای ۳ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است و در دمای بالاتر از ۲۵ درجه رشد نمی کند. میانگین حداقل دما در فصل زمستان ۱۰- می باشد.
خاک مناسب برای پرورش گیاه باریجه
خاک باریجه باید نرم، قابل نفوذ و دارای عمق کافی باشد. تهویه در این خاک باید به طور مناسب انجام شود. سنگ مادر اکثر این گیاهان آهکی بوده و دارای بافت رسی-ماسه ای، لومی-رس- ماسه ای و شنی-ماسه ای است. زمین های سنگین برای پرورش گیاه باریجه مناسب نیست و باید ابتدا به وسیله کود دامی اصلاح و آن گاه به کشت باریجه مشغول شد. Ph لازم برای رشد و نمو ۲/۷ تا ۷/۸ است. این گیاه می تواند در این ph محصول خوبی به بار آورد. همچنین پرورش گیاه باریجه در خاک هایی با درصد رس بالا، تهویه نامناسب از نظر هوموس و آهک قادر به رشد نیست و از بین می رود.
زمان مناسب برای کشت باریجه
با توجه به ضرورت سرما برای جوانه زدن و تاثیرات رطوبت و سرما در مواد هورمونی بذر، فصل پاییز(آبان و آذر) بهترین زمان برای کاشت گیاه باریجه است. اگر بذرها در بهار کاشته شوند، در آن سال جوانه نخواهند زد. بلکه بعد از گذشت یک سال و طی یک دوره زمستانه، درصد کمی از بذرها جوانه می زنند.
نحوه کاشت و پرورش گیاه باریجه
بذر گیاه باریجه را در عمق ۵ تا ۷ سانتی متری می کارند. در این عمق بذر به راحتی جوانه می زند و از خاک خارج می گردد. این بذر پس از کاشت در زمین در فصل پاییز، نیازی به آبیاری ندارد. بعد از دریافت سرمای مورد نیاز برای جوانه زدن و استراتیفیکاسیون، در اوایل بهار جوانه خواهد زد. برای جوانه زدن در فصل بهار به دمای ۳ تا ۵ درجه سانتی گراد و رطوبت بالای ۷۵ درصد در خاک نیاز دارد. برای پرورش و جوانه زدن گیاه باریجه در فصل بهار اکسیژن، رطوبت و دما ضروری است.
رشد باریجه مربوط به فصل بهار است. به همین خاطر اگر میزان نزولات جوی از ۶۰۰ میلی متر کمتر باشد، باید زمین را آبیاری کنید. از خرداد رشد گیاه متوقف و برگ ها خشک و زرد می شوند. غده های آن در زمین می مانند و با حداقل فعالیت به حیات خود ادامه می دهند.
در ماه های خرداد تا اسفند به آبیاری نیازی نیست. ضمن اینکه آبیاری در دوره خواب گیاه باریجه(به خصوص در فصل تابستان) باعث از بین رفتن و پوسیدگی غدد باریجه خواهد شد.
گرده افشانی و گل دهی باریجه
باریجه دگرگشن است و بذرهای آن توسط باد و حشرات انتقال می یابد. ساقه گل گیاه باریجه در اوایل خرداد نمایان می شود. درجه دما در دوران گلدهی برابر با ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است. ارتفاع ساقه گل دهنده نیم تا ۳ متر است. هر بوته دارای ساقه گل دهنده و گل آذین آن چتر مرکب است.
ساقه های گیاه پوک و توخالی و دارای شیره فراوان هستند. این شیره سفید رنگ صمغ باریجه نام دارد. این گیاه دارای گل های زرد چتری مانند است. برگ های آن دارای کرک های ریزی می باشند که به صورت رشته رشته جلوه می کنند. برای تکثیر گیاه باریجه باید گیاه کوچک به کار ببرید. چون گیاهان بزرگ ریشه اصلی را دارا می باشند و در هنگام انتقال ریشه اصلی را از بین خواهید برد.
.
منبع: ساعدنیوز | https://saednews.com