گیاه پیچ گلیسین (نگهداری + پرورش)

گلیسین گیاهی است از خانوادهٔ بقولات و از زیر تیرهٔ پروانه واران که منشاء آن شرق آسیا می باشد. درختچه ای است خزان دار با طول عمر زیاد، بالا رونده چوبی، دارای برگ های متناوب و به فرم مرکب شانه ای فرد، گل هایی به رنگ آبی، ارغوانی یا بنفش که به صورت گل آذین خوشه قرارگرفته اند. گل آذین خوشهٔ زیبایش سبب معروفیت این گیاه شده است.تفاوت انواع گونه های گلیسین در تعداد برگچه ها، رنگ گل ها و طول گل آذین است.

W. floribunda که با نام پیچ گلیسین ژاپنی Japanese wisteria بومی ژاپن است حدود ۳۰-۹ متر رشد می کند. طول گل آذین این گونه طویل تر از سایر گونه های پیچ گلیسین است و می توانند حتی به ۵۰ سانتیمتر نیز برسند و زمان گلدهی اوایل تا اواسط بهار است و گلها به رنگ سفید، صورتی، ارغوانی و آبی و معطر هستند. محور برگ ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر طول دارد و هر برگ مرکب حاوی ۹ تا ۱۳ برگچه به طول ۲ تا ۶ سانتیمتر است.

W. frutescens با نام پیچ گلیسین آمریکایی American wisteria شناخته می شود حدود ۱۵ متر رشد می کند گل آذین ۵ تا ۱۵ سانتیمتر رشد می کند و گلهایی به رنگ آبی-ارغوانی دارد که در اواخر بهار /اوایل تابستان شکوفا می شوند.

W. sinensis با نام پیچ گلیسین چینی Chinese wisteria شناخته می شود بومی چین است .حدود ۱۸ تا ۳۰ متر ارتفاع می یابند و طول محور برگ مرکب آن ۱۰ تا ۳۰سانت است و ۹ تا ۱۳عدد برگچه بیضوی به طول ۲ تا ۶ سانتیمتر دارد. گلها سفید، بنفش و آبی هستند و طول گل آذین ۲۰-۱۵ سانت است که در بهار پیش از ظهور برگ ها شکوفا می شوند. برای پر رشد بودن نیاز به هرس دارد.

این جنس دارای حدود ۶ گونه گیاهی پیچنده، بومی آسیای شرقی و آمریکای شمالی است. زیباترین گیاه در بین بالا رونده ها است. خوشه ها آویزان و طویل، گل بسته به گونه و واریته به رنگ سفید، صورتی، آبی، یاسی میباشد و در اواخر بهار و یا اوایل تابستان (بسته به دمای هوا ولی درکرج و تهران از اسفند گل دارد) همزمان یا پیش از باز شدن برگها روی گیاه ظاهر می شوند. برگ های شانه ای آن نیز جذاب بوده و در پاییز به زرد طلایی تغییر رنگ می دهند که به زیبایی آن می افزاید. ساقه های آن زمانی که به دور یک درخت به عنوان تکیه گاه می پیچند به مرور زمان قوی شده و گاهی مانع از رشد آن درخت میگردد و تنه آن را از شکل عادی خارج میکند.دوگونه ی مهم به شرح زیر است:

Wisteria floribunda(گلایسین ژاپنی):

بومی ژاپن و گیاهی بالارونده به طول ۴ متر یا بیشتر با برگهای شانه ای با ۱۴-۱۹ برگچه و گل های معطر به رنگ آبی متمایل به بنفش و ارغوانی متمایل به آبی است.گلها در خوشه هایی به طول ۱۳-۲۵ سانتی متر همزمان با برگها در بهار ظاهر شده و خوشه از پایین به سمت نوک آن باز می شوند.ساقه های گیاه در جهت عقربه های ساعت به دور تکیه گاه میپیچند.

Wisteria sinensis(گلاسین چینی):

بومی چین است و شاید رایج ترین گلایسین باشد ویکی از بهترین گیاهان بالارونده است که طول آن به ۱۸-۳۰ متر می رسدوبرگها دارای ۹-۱۳ برگچه بیضوی تا بیضوی متمایل به مستطیلی است.گلهای یاسی تیره یا ارغوانی روشن و معطر به طول ۲.۵ سانتی متر،پیش از ظهور برگها در بهار ظاهر میشود این گلها در خوشه هایی به طول ۲۰-۳۰ سانتی متر یا بیشتر تشکیل و به طور همزمان باز میشوند و در نهایت به تشکیل غلاف بذر نرم و مخملی می انجامد ساقه ها در خلاف جهت عقربه ساعت به دور قیم میپیچند.برخلاف گونه ژاپنی اغلب در تابستان جست کوچکی از گلها را تشکیل میدهد.

نیازها:

در نور کامل تا سایه-آفتاب رشد میکند در بیشتر خاکهای زراعی قادر به رشد است به علت پر رشد بودن نیاز به هرس دارد و هرس باعث تشدید رشد در فصل بعد میشود.

افزایش:

از طریق کاشت بذر،خوابانیدن و پیوند قابل افزایش است از آنجا که تا زمان ظهور گل ها مدتی زمان میبرد و ممکن است در گیاهان حاصل از بذر رنگ مورد نظر حاصل نشود،بهتر است با پیوند افزایش یابد.

آبیاری:

پیچ گلیسین وجود رطوبت را در خاک دوست دارد اما این به معنی ماندگاری آب و خیس بودن همیشگی خاک پای آن نیست. آبیاری بیش از اندازه موجب زرد شدن برگها و ریزش آنان و پوسیدگی طوقه گیاه و در نهایت پژمردگی عمومی آن و مرگ می شود. آبیاری نامناسب و اندک بخصوص در مورد گیاهان جوان و زمانی که هوا گرم نیز می باشد موجب سوختگی نوک و حاشیه برگها عدم شکل گیری گل و یا ریزش غنچه های گل خواهد شد.

نور:

مکانی با نور کامل و مستقیم آفتاب حداقل برای ۶ تا ۸ ساعت برای این گیاه مناسب است وجود نور برای گلدهی این گیاه لازم است اگرچه که در مکانهای سایه نیز این گیاه می تواند به زندگی خود ادامه دهد اما گل نمی دهد.

دما:

این گیاهان سرمای زمستان را تا حدود ۲۹- درجه سانتیگراد تحمل می کنند البته در چنین سرمایی احتمال آسیب دیدن ساقه های جوان و نوک ساقه ها وجود دارد اما ساقه های اصلی گیاه معمولا زنده می مانند.

خاک:

خاکی با زهکش خوب و همچنین مواد ارگانیک همانند خاک برگ و یا کود پوسیده دامی به رشد این گیاه کمک می کند. هنگام کاشت می توانیم گودالی به طول و عرض حدود ۱ متر و همچنین عمق ۶۰ سانیتمتر را حفر کنیم و بعد از کاشت گیاه فضای باقیمانده از گودال را با مخلوطی از خاک معمولی+خاک برگ+۱۰٪ شن (با ذرات ۲-۱ میلیمتر ماسه بادی و یا شنهای مصالح ساختمانی مناسب نیستند) پر کرد. اگر حفر چنین گودالی برایتان مشکل است سعی کنید که بعد از خرید این گیاه و زمانی که قصد انتقال آن از گلدان به خاک باغچه را دارید حتما گودالی ۳-۲ برابر حجم گلدان حفر کنید و با مخلوط خاکی یاد شده آن را پر کنید همچنین هنگام کاشت گیاه به یاد داشته باشید که آنرا همان قدر در خاک قرار دهید که قبلا در خاک قرار داشته است و ساقه اصلی آنرا عمیق تر نکارید. و همچنین اگر در کوددهی این گیاه بخصوص کودهایی که حاوی نیتروژن بالای هستند زیاده روی شود، گلدهی خوبی نخواهد داشت. لزومی به ادامه کوددهی در طی فصل رشد نیست. همچنین گیاهان جوان را می توان در سالهای اولیه کوددهی کرد اما گیاهان بالغ را فقط زمانی که برگها نشانه هایی از زرد شدن را نمایش می دهند کوددهی می کنند. از آنجایی که این گیاهان از گرم بودن خاک بیزار هستند می توان با شروع فصل بهار لایه ای به ضخامت حدود ۵ سانت از خاک برگ تازه در پای گیاه ریخت تا علاوه بر اینکه گیاه از مواد خاک برگ به تدریج استفاده کند، این لایه مانع از گرم شدن سطح خاک شود.

تغذیه :

این گیاه به خاک کاملا غنی از مواد آلی و معدنی نیاز دارد.کود دهی قبل از زمان گلدهی برای پدیدار شدن گل های زیبا ضروری است.در بهار و تابستان ( در هر دو موعد گلدهی ) کود دهی انجام می شود.
معمولا کود سوپر فسفات به میزان ۶۸ گرم و سولفات پتاسیم به میزان ۴۸ گرم در هر متر مربع خاک به این گیاه داده می شود تا گلدهی تحریک شود و گلهای زیبایی پدیدار شوند.

آفات و بیماری ها :

گاهی اوقات بیماری لکه برگی به این گیاه حمله می کند. قارچ های عسلی و حشرات مکنده ای چون شته ها و شپشک ها نیز به این گیاه آسیب می رسانند. مشکلات محیطی و فیزیولوژیکی گیاه گلیسین به خاک های گچی و آهکی حساسیت دارد. خاک هایی با PH قلیایی برای این گیاه مناسب نیستند. کمبود آهن و فسفر و پتاسیم خاک به این گیاه صدمه می رساند و سبب کاهش تعداد گل ها می شود و همان طور که ذکر شد یخبندان های بهاره سبب ریختن گل های آن می شود.

تکثیر به چندین روش گلیسین را می توان تکثیر نمود :

1- (قلمه) قلمه چوبی یا قلمه نیمه چوبی را از شاخه های جانبی در ابتدا یا اواسط تابستان تهیه می کنند و در خزانه قرار می دهند. 2- (خوابانیدن) خوابانیدن سر شاخه ها در پاییز صورت می گیرد. 3- (پیوند زدن) راه تجاری تکثیر گلیسین است که در اوایل بهار صورت می گیرد. 4- (بذر) بذرها دارای خواب نیستند و جوانه زنی شان به خوبی صورت می گیرد. در فروردین یا اردیبهشت می توان بذر ها را کاشت. البته خیس کردن بذور به مدت 24 ساعت در آب قبل از کاشت،جوانه زنی را سرعت می بخشد. بذر هایی که مربوط به سال جاری هستند بهترین جوانه زنی را دارند و با گذشت زمان، به سرعت قوه نامیه شان کاهش می یابد.