یکی از گیاهان زیبای آپارتمانی، گیاه کراسولا خرفه ای است که خانواده بسیار بزرگی دارد و همه ی آنها دارای برگهای گوشتی و کاکتوس مانند هستند. این گیاه زیبا و آفتاب دوست از جمله گیاهان سریع الرشد است که برای خانه های پر نور بسیار مناسب است.
گیاه کراسولا با نام علمی “Crassula ovata ” بومی جنوب آفریقاست و دارای بیش از 150 گونه است. از مهمترین گونه های آن کراسولا خرفه ای یا گیاه یشم ” jade plant ” است که در کشور ایران محبوبیت زیادی دارد و در بعضی موارد به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده قرار می گیرد.
به دلیل رشد در زادگاهی گرم و پر نور، کراسولا از جمله گیاهان مقاوم به گرما نیز محسوب می شود. برگهای گوشتی و زیبای کراسولا، همیشه سبز هستند. تنها با کمی هرس به صورت ویژه، این گیاه میتواند به یک یونسای زیبا و آپارتمانی تبدیل شود. بهترین زمان برای فرمدهی به این گیاه و تبدیل آن به بونسای، زمانی است که ساقه ها جوان و به رنگ سبز باشند. در صورت خاص بودن شرایط نگهداری، کراسولا در بهار به گل می نشیند و گلهای سفید ستاره ای تولید می کند.
شرایط نگهداری کراسولا خرفه ای
آبیاری :
همانطور که گفته شد کراسولا به دلیل داشتن ساقه و برگهای گوشتی و قابلیت ذخیره کردن آب در خود، به آبیاری کمتری نیاز دارد. توجه کنید که در تابستان بین 2 آبیاری خاک به صورت سطحی خشک شده باشد، کافیست. اما در زمستان خشکی خاک باید 1 الی 2 سانتی متر از سطح خاک پایین تر رفته باشد تا دوباره آبیاری کنید. کراسولا به خشکی نسبتا مقاوم است اما خشکی کشیدن بیش از حد این گیاه منجر به خشک شدن برگها و ریزش آنها می شود. همچنین در صورت آبیاری بیش از حد نیز، ساقه پوسیده شده و برگ های سبز شروع به ریختن می کنند. بنابراین داشتن یک برنامه منظم برای آبیاری، سلامت این گیاه را تضمین می کند. توجه کنید که برای آبیاری از آب بدون کلر که به مدت 24 ساعت در جایی ساکن بوده است استفاده کنید.
نور :
گیاه کراسولا خرفه ای دوستدار نور زیاد است و در نور مستقیم و زیاد ( حداقل 4 ساعت نور مستقیم در روز )، ساقه های ضخیم تر و برگهای پهن و بیشتری تولید می کند. البته همانطور که گفته شد نگهداری آن داخل آپارتمان نیز ممکن است و نور کم را نیز تحمل می کند. بهترین مکان برای نگهداری کراسولا پشت پنجره جنوبی است تا بهترین نور را بدون آسیب به برگها دریافت کند. در صورت فراهم بودن نور زیاد ، اطراف برگها به رنگ قرمز متمایل می شود که زیبایی فراوانی به گیاه می دهد. مواظب نور زیاد خورشید در روزهای گرم تابستان باشید، چرا که ممکن است به برگ ها و ساقه گیاه آسیب وارد کند.
دما :
بهترین دما برای رشد کراسولا خرفه ای 12- 25 درجه سانتی گراد است. بر خلاف تصور این گیاهان هوای نسبتا خنک را دوست دارند و دمای بالا سبب نرمی ساقه می شود. همچنین در صورت بودن در دمای پایین ممکن است گیاه به یخ زدگی و یا پوسیدگی ساقه مبتلا شود. برای داشتن گلدهی و رشد بیشتر در فصول رشد بهتر است گیاه را در زمستان در دمای 10 الی 14 درجه سانتی گراد نگهداری کنید.
خاک :
گیاه کراسولا نسبت به خاک حساسیت زیادی ندارد و تنها خاکی با زهکش بالا و سرشار از مواد غنی برای آن مناسب است. مخلوط خاک برگ، کوکوپیت، خاک باغچه و ماسه برای این گیاه مناسب است. داشتن خاکی سبک با زهکش بالا برای این گیاه واجب است زیرا سبب می شود که آب اضافی از آن خارج شود و ریشه به مدت طولانی در آب نماند.
کوددهی :
در فصول رشد یعنی بهار و تابستان و اوایل پاییز، با کودهای مخصوص گیاهان، گیاه را تقویت کنید اما در فصل زمستان که گیاه به خواب می رود، کوددهی را متوقف کنید. جالب است بدانید مواد مغذی موجود در کود مخصوص بنفشه آفریقایی برای تقویت این گیاه مناسب است.
تعویض گلدان :
کراسولا نیازی به تعویض زود به زود گلدان ندارد. تا زمانی که علائم تعویض گلدان یعنی بیرون زدن ریشه ها، بیحال شدن برگها و … را مشاهده نکرده اید به تعویض گلدان اقدام نکنید.
رطوبت :
به دلیل بودن در زادگاهی گرم و خشک و داشتن برگهای گوشتی، کراسولا به رطوبت زیادی نیاز ندارد و در صورت داشتن رطوبت بالا، گیاه از بین خواهد رفت.
تمیز کردن برگها :
بهتر است ماهی یک مرتبه برگهای گیاه را تمیز کنید یا بشویید تا گرد و غبار از روی آنها پاک شده و عمل فتوسنتز به خوبی انجام شود. برای انجام این کار نباید گیاه در معرض نور مستقیم باشد چرا که برگها دچار سوختگی می شوند.
گیاه کراسولا را در کجا پرورش دهیم؟
فرض کنید که این گیاهان خانگی هستند و احتمالا می خواهید که روشن ترین آنها را در منزل نگه داری کنید، آن ها را می توان در برابر نور مستقیم خورشید زیر شیشه قرار داد و هیچ آفتاب سوختگی در آن به وجود نخواهد آمد و فقط کافی است که در منزل کمی نور طبیعی وجود داشته باشد و می توانید آنها را در این محیط پرورش دهید و این گیاهان همچنین می توانند در برابر سرما مقاوم باشند.
دمای پایین در نیمه شب تا 65 درجه فارنهایت نیز برای این گیاهان قابل تحمل است و می توانید آن را در بالکن نیز نگهداری کنید و همچننی می توانید این گیاه را چند روز در بیرون از منزل قرار دهید زیرا نور آفتاب در بیرون شدیدتر است و چند روز بعد آن را به داخل منزل ببرید چرا که قرار گرفتن در معرض نور خوشید هنگام صبح باعث می شود که این گیاه در محیط بیرون مقاوم تر از قبل شود.
چگونه گیاه کراسولا را از برگ یا ساقه کوتاه کنیم؟
کراسولا گیاه یشم را به راحتی می توان از قسمت ساقه یا برگ برش داد که در این قسمت چگونگی انجام این کار وجود دارد:
یک برگ از گیاه یا مقداری از ساقه را برش دهید، باید حداقل دو جفت برگ آن را بچینید و هنگام برش و کوتاه کردن برگ و ساقه، چند روز آن را در محل گرم قرار دهید و باید این گیاه را به اندازه کافی مرطوب نگه دارید اما آن را خیس نکنید و سپس برگ را جدا کنید و آن را به طور افقی روی خاک قرار دهید و مقداری خاک را روی برگ بریزید و اگر مقداری از ساقه را بریده اید، آن را به صورت ایستاده روی خاک بگذارید و حال این گیاه را در محیط روشن و بدون نور مستقیم قرار ندهید و به آن آب هم ندهید. یک یا دو هفته بعد این برگ ها و ساقه های بریده شده کم کم جوانه می زنند و هر چند روز یک بار گیاه را چک کنید و اگر ریشه نزده بود، باز آن را در همین خاک قرار دهید.
زمانی که این گیاه ریشه زد، آن را به طور کامل و عمیق آب دهید و می توانید برای این کار از آب پاش هم استفاده کنید تا ریشه های گیاه بیش از حد آب نخورند و مراقب باشید که خاک های رویی و سطحی بیش از حد خیس نشوند تا ریشه های گیاه جای تنفس و رشد را به اندازه کافی داشته باشند و در نهایت اجازه دهید که بین آب دادن ها کمی خاک خشک شود و آن را از نور مستقیم خورشید دور نگهدارید.
چگونه از گیاه کراسولا نگه داری کنیم؟
زمانی که این گیاهان را خریداری می کنیم، احتمالا نوع لوزی شکل، صاف، کراسولا اوواتا را خریداری کنیم. گیاهان یشمی قاشقی انواع دیگری از این گیاهان هستند که برگ های آنها لوله ای است و حدود 2 تا 3 سانت ارتفاع دارد و شکل آنها شبیه قاشق است و این گیاهان به عنوان گیاهان خانگی فروخته می شوند و برگ های آنها یا گود و یا صاف هستند و اگر از این گیاه در محیط بیرون خانه و در باغچه نگه داری می کنید، باید توجه زیادی نسبت به آن داشته باشید چرا که کمی مراقبت از آن با داخل منزل متفاوت است.
آموزش تکثیر کراسولا خرفه ای:
کراسولا خرفه ای را می توان به راحتی در خانه و در هر فصلی از سال به شرطی که شرایط فراهم باشد تکثیر کرد. کراسولا شاخه های زیادی تولید می کند و اگر این شاخه ها کنترل نشوند گیاه زشت و بد فرم می شود. برای جلوگیری از بد فرم شدن و تبدیل شدن گیاه به بونسای باید گیاه را هرس کنیم.
شاخه هایی که در هنگام هرس بریده می شوند را دور نریزید و آن ها را به راحتی تکثیر کنید و با این کار هم عمل هرس برای زیبایی گیاه را انجام داده اید و هم می توانید کلی کراسولای جدید تکثیر کنید.
اگر نمی خواهید گیاه را هرس کنید اما میخواهید عمل تکثیر را انجام دهید هم هیچ مشکلی نداشته و درهرصورت به روش زیر عمل کنید:
برای تکثیر کراسولا خرفه ای از طریق قلمه گیری، شاخه و ساقه هایی را انتخاب کنید که چوبی و سفت شده باشند. طول قلمه باید ۱۰ الی ۱۵ سانتی متر باشد و حداقل دارای یک گره باشد (گره محل اتصال برگ به ساقه).
یک چاقو یا یک قیچی تیز تهیه کنید. تیز بودن چاقو یا قیچی خیلی مهم است و اگر کند باشد هنگام برش گیاه له شده و ریشه تولید نمی کند. یک یا چند ساقه با خصوصیاتی که گفته شد انتخاب کنید و آن را برش دهید. نیاز نیست برش اوریب باشد و همان صاف برش بدهید.
قلمه ی بریده شده را به مدت نیم ساعت درون آب قرار دهید تا جریان شیره گیاه قطع شود و برگ های اضافی را جدا کنید و حداقل ۴ الی ۶ برگ بر روی قلمه باقی بماند.
وجود برگ زیاد بر روی قلمه انرژی گیاه را مصرف کرده و گیاه ریشه تولید نمی کند اما ریشه زایی بدون برگ هم امکان ندارد. در مرحله بعد قلمه ها را در جای خشک و خنک و سایه به مدت ۱ الی دو روز قرار دهید تا انتهای آن ها پینه ببندد یا خشک شود. بعد از خشک شدن انتهای قلمه آن را درون گلدان قرار دهید.
قلمه ها را می توانید در خاک کاکتوس قرار دهید. یا می توانید از خاک برگ و ماسه شسته استفاده کنید. گلدان قلمه ها را در محلی سایه روشن و خنک قرار دهید. هرروز خاک را چک کنید اگر حس کردید خشک شده آبیاری کنید. بعد از گذشت ۲ الی ۶ هفته قلمه ها تولید ریشه می کنند. وقتی ریشه ها بزرگ شدن یا اولین جوانه از گیاه ظاهر شد، عمل تکثیر موفق بوده است.
قلمه ها را از همان اول هم می توانید در آب ریشه دار کنید. داخل یک ظرف یا یک لیوان آب فاقد کلر و املاح سخت بریزید و قلمه ها را از همان اول برش (نیازی به بستن پینه یا خشک شدن انتهای قلمه نیست) داخل ظرف حاوی آب قرار دهید. آب را هرچند روزی یک بار تعویض کنید.
بعد از گذشت چند هفته ریشه تولید می کنند. وقتی طول ریشه ها ۳ الی ۵ سانتی متر شد آن ها را به خاک انتقال بدید. هفته های اول انتقال، گیاه را در جای خنک و سایه قرار بدید تا کمی به محیط خاک عادت کند و بعد طبق شرایطی که برای گیاه مادری فراهم کرده بودید برای قلمه ها هم فراهم کنید.
چگونگی رفع گرد و غبار از گیاه کراسولا
برگ های گیاهان یشم مثل لوازم خانه هستند و به شدت گرد و غبار را به خود جذب می کنند و این اتفاق باعث می شود که جذب نور خورشید توسط این گیاهان مختل شود.
خوشبختانه برگرداندن زیبایی آن ها کار راحتی است و کافیست که از یک پارچه نخی سبک استفاده کنید و گرد و غبار را از روی برگ ها بردارید.
چگونگی مقابله با آفت های گیاه کراسولا ( یشم)
این گیاهان با مراقبت های کافی می توانند رشد سالمی داشته باشند.
گیاهان یشم در این شرایط معمولا آفت نمی زنند و تنها مشکل موجود این است که ممکن است در صورت وجود عنکبوت در منزل به برگ های آنها آسیب برسد و برای اینکه از نیش حشرات در این گیاهان جلوگیری کنید، می توانید کمی الکل به برگ های آن بزنید و بعد اینکه چند هفته به طور مرتب این کار را انجام دادید، خواهید دید که حشرات دیگر دور و بر گیاه نخواهند بود.
روغن نئم نیز در کنترل آفت های گیاهی بسیار موثر است و زمانی که گیاهان در اثر حمله حشرات قرار می گیرند، می توانیم از روغن نئم استفاده کنیم و از این حشرات خلاص شویم.
صابون های ارگانیک و اسپری هایی نیز برای این منظور وجود دارند و البته گیاهان یشم به اسپری ها حساس هستند که خطر آنها بیش از حشرات و آفت هاست.
منبع: ساعدنیوز | https://saednews.com