معرفی گیاهان گوشتخوار

گیاهان گوشتخوار چه نوع گیاهی هستند؟

گیاهان مواد غذایی را از خاک دریافت می کنند پس چرا بعضی از آنها حشره و یا موجودات دیگر را می خورند؟! گیاهان حشره خوار در مردابها یا لجنزارها رشد میکنند خاک این مناطق تهی از مواد مغذی است پس این گیاهان برای دریافت نیتروژن و مواد مغذی دیگر، حشرات را شکار می کنند و از مواد موجود در آنها تغذیه می کنند و تکامل می یابند. شما می توانید بعضی از این گیاهان را در منزل نیز نگه داری کنید زیرا علاوه بر اینکه هوا را تصفیه می کنند، آفات و حشرات مزاحم خانه را نیز می خورند .

معرفی انواع گیاهان گوشتخوار

گیاه مثانه دار bladderwort

پشه گیر یا گیاه انبانی بزرگترین گروه از گیاهان گوشتخوار شامل بیش از ۲۰۰ گونه در سراسر جهان می باشد. این گیاه در برکه ها، دریاچه ها و نهرهایی با جریان آب آهسته و در کل در آب هایی با عمق کمتر از ۶۰ سانتیمتر یافته می شود.

این گیاه بدون ریشه در نزدیکی سطح آب شناور می شود و شاخه های آن تا ۹۰ سانتیمتر و بلندتر رشد می کند و ساقه های آن پر برگ هستند. این ساقه ها تا ۲۰ سانتیمتر بالای سطح آب رشد می کنند و خوشه هایی از گل های زرد رنگ که شبیه گل میمون هستند، بر آنها می شکفد.

ساقه های زیرآبی منشعب شده و برگ های نخ مانند بسیار از آنها جوانه می زند. این برگها دارای کیسه های کوچک و سبکی هستند که مثانه یا bladder نام دارند. مثانه های جوان شفاف هستند و به تدریج تیره می شوند. هر مثانه در واقع تله ریز و تو خالی است که ورودی آن یک طرفه است.

اگر یک حشره آبزی کوچک یکی از چهار تار محرک این مثانه را لمس کند، در تله باز می شود و مانند یک جارو برقی، حشره به داخل این کیسه مکیده شده و درب تله در یک چشم برهم زدن حدود یک ۱۵ هزارم ثانیه – بسته می شود.

ساقه ها که دارای غدد ترشح آنزیم هستند، کار هضم و جذب طعمه را بر عهده دارند. مثانه پس از یک یا دو ساعت آماده شکار طعمه جدید خواهد بود.

گل ساراسینا Sarracenia

ساراسینا؛ گیاهی گوشت خوار و زیبا است که بومی سواحل شرقی آمریکای شمالی، تگزاس و جنوب شرقی کانادا بوده از خانواده ی ساراسنیاسه و گیاهی دائمی و با ریزوم است. این گیاه هم حتما باید دارای خاکی ضعیف و مردابی و اسیدی مانند، باشد تا نیترات جذب نگردد، زیرا باید به وسیله ی حشرات جذب شود. گلدهی آن ها در اول بهار شروع شده و پس از اتمام شروع به تولید کوزه ها تا آخر پاییز می کنند در آخر پاییز هم گیاه پژمرده شده و انرژی خود را صرف ذخیره سازی در ریزوم می کند تا در بهار گلدهی داشته باشد.

برگ های این گیاه شبیه به یک قیف تکامل یافته و و برگ های بالاسری هم مثل یک هود عمل کرده و مثل یک دریچه از نفوذ آب باران به داخل کوزه جلوگیری می کند تا اسید معده یا شیره کوزه رقیق نشوند. گل های آن چتر مانند و توسط زنبور ها گرده افشانی می شوند. حشرات به وسیله رنگ و بو و نکتار آن جذب شده و مسیر داخلی دیواره کوزه به وسیله ی آنزیم ها و شیره ی داخل کوزه چرب شده و مسیری یکطرفه را به وجود می آورد که دیگر برگشت ممکن نیست. هنگام به دام افتادن حشره آنزیم های پروتآز و دیگر آنزیم های تجزیه کننده هجوم اورده و حشره را طوری تجزیه می کنند که انگار از اول حشره ای نبود است!

Genlisea

Genlisea؛ گیاهی از خانواده ی Lentibulariaceae و از زمان برادر، داروین تا سال ۱۹۹۸هنوز راز این گیاه کشف نشده بود؟! بوته هایی به هم فشرده و درهم و کسی هم شک نمی کرد که این گیاه ساده بوی مناطق مرطوب نیم کره جنوبی در آفریقا و آمریکا گوشت خوار باشد!

البته در اشل کوچک یعنی حشرات بسیار ریزو میکروب های زیر خاک! داستان از این قرار بود که در آزمایشگاه متوجه شدند ریشه های این گیاه بسیار ظریف و نابجا بوده (زیرا از روی ریزوم ها جوانه زدند) و توانایی جذب آب و استحکام گیاه را ندارند. استقرار این گیاه در خاک های خیلی خیس یا مردابی صورت می گیرد. این گیاه ۲ جور برگ دارد یکی برگ های روی سطح که زحمت فتوسنتز و غذا سازی را می کشند و دومی برگ های زیر سطحی که وظیفه شکار موجودات را دارد. البته این برگ ها برای این کار کمی ساختار خود را تغییر داده و شبیه به لوله های توخالی مارپیچی می کند و سپس با فشار مکش پیوسته رو به داخل آب حشرات نیز به داخل کشیده می شوند سپس در طول مسیر به وسیله ی کرک ها و مو های جاذب جذب و هضم می شوند. سیستم این گل مثل گل اوتراکولاریا آبزی است.

سفالوتوس (cephalotus sp)

سفالوتوس با اینکه شبیه به گیاه کوزه ایست اما از لحظ فیزیکی کاملا با آن متفاوت است و کیسه های کوچک آن بر خلاف گیاه کوزه ای کاملا نزدیک به زمین می روید. سرپوش نیمه باز برروی این کیسه ها حرکت نمی کند و تنها از نفوذ آب باران به درون آن جلوگیری می کند. طریقه ی شکار حشرات توسط این گیاه همانند گیاه کوزه ای است به این صورت که داخل این کیسه ها از ماده ی آبکی و سیالی که خود گیاه می سازد نیمه پر است و وقتی حشره وارد آن شود دیگر نمی تواند خارج شود و همانجا هضم می شود.

بلدرورت (bladderwort)

پشه گیر یا گیاه مثانه دار در برکه ها، دریاچه ها و نهرهایی با جریان آب آهسته و در کل در آبهایی با عمق کمتر از ۶۰ سانتیمتر یافت می شود. این گیاه بدون ریشه در نزدیکی سطح آب شناور است و از خوشه هایی از گل های زرد رنگ و ساقه هایی که در زیر آب منشعب شده اند و دارای برگ های نخ مانند هستند، متشکل شده است.

کیسه های کوچک و سبکی در برگ ها وجود دارد که bladder یا مثانه نام دارد، هر مثانه در واقع تله ریز و تو خالی است که ورودی آن یک طرفه است! حشرات آبزی به سمت این کیسه ها جذب می شوند و اگر یکی از 4 تار محرک این مثانه را جذب کنند درب تله باز می شود و گیاه حشره را به سمت داخل می کشد و درب بسته میشود و با ترشح آنزیم توسط ساقه ها کار هضم شروع می شود. مثانه پس از یک یا دو ساعت آماده شکار طعمه جدید خواهد بود!

ونوس حشره خوار dionea

بسیاری از افراد هنگام صحبت از گیاه حشره خوار به یاد ونوس مگس خوار (Venus flytrap) می افتند. این گیاه در مردابهای سواحل شرقی آمریکا می روید و از جمله گیاهانی است که می توان در گلخانه نیز پرورش داد. تله این گیاه از دو برگ تشکیل شده که مانند کفه های صدف باز و بسته می شوند. به محض اینکه حشره ای محرکهای درخشان این برگها را لمس کند، تله بسته می شود و تا زمان هضم حشره، بسته باقی می ماند.

این گیاه از آن دسته گیاهانی است که میتواند بشمارد یعنی ۳ عدد کرک در وسط تله گیاه تعبیه شده که با برخورد به عین این ۳ کرک تله بسته میشود حتی اگر دو کرک تکان بخورد هم بسته نخواهد شد.ازین جهت گیاه حرکات طعمه را میشمارد که از حضور و شکار وی مطمئن شود.امروزه این گیاه در رستورانها استرالیا به جای دستگاههای مگس کش استفاده میشود تا از استفاده سم جلوگیری شود.تله های این گیاه فقط ۳ الی ۴ بار میتواند تا قبل از مردن و سیاه شدن شکار کند پس نباید هرگز با مداد یا دست و خودکار و برس بیخودی انرژی گیاه را تلف کنیم.

نگهداری این گیاه در منزل راحت بوده و فقط به جای روشن و خاک خیس و البته ضعیف و اسیدی !و رطوبت بالا اشاره کرد.برای ایجاد شرایط مرطوبت کاشت آن در تراریوم توصیه میشود.نکته ی جالب این است که گلهای این گیاه بالاتر از برگها ظاهر میشوند که حشرات گرده افشان گیر تله نیوفتند.

بعد از مدتی بذر ها میرسند که میتوان انها را در فریزر به مدت ۲ ماه نگه داشت و سپس کاشت یا میتوان گیاه را با تقسیم ریزوم تکثیر کرد.اکثرا مردم ازین نگرانند که در صورت نگهداری این گل در منزل چگونه باید به گیاه گوشت داد؟! در جواب میگویم که ماهی یک عدد مورچه ،یا پشه کوره های منزل خودکار جذب این گیاه میشوند و مشکلی ازین نظر نیست در غیراین صورت میتوان با تکه گوشتی شکم گیاه خود را سیر کنید.

گیاه آسیاب آبی Aldrovanda

گیاهی از خانواده ی دروزراسه و درواقع پسرعموی ونوس حشره خوار،به خاطر نوع فیلوتاکسی یا نحوه ی قرار گیری برگ ها به دور ساقه به ان گیاه آسیاب آبی هم گفته میشود.گیاهی بدون ریشه و تنها گونه کاملا آبزی میباشد که دارای ساقه های شناور روی آب است.عمل صید این گونه قابل رویت می باشد.نیازهای اکولوژیکی آن تا حدودی هنوز ناشناخته مانده برای همین نسل آن در بیشتر نقاط دنیا متاسفانه به خاطر تغییر محیط زیست نابود شده ولی در برخی کشور های دنیا مثل اروپا و استرالیا هنوز در برکه ها و مرداب ها یافت میشود و خدا رو شکر تا نابودی کامل راه زیادی مانده!

این گیاه برای انجام عمل شکار به آب گرم ۲۰ درجه نیاز داشته و به این صورت است که تله های این گیاه مثل ونوس با این تفاوت که زیر آب عمل میکند طوری که داروین به آن ونوس مینیاتوری آبزی نام برد،دارای کرک هایی هستند که وقتی لاروها یا موجودات ریز به آن برخورد میکنند سریعا با فشار دادن آب به بیرون بسته شده و حشره را گیر می اندازد،سپس با آنزیمهای مربوطه عمل هضم را شروع میکند.دهانه ی تله ها در فاصله ی زمانی ۰.۰۱ تا ۰.۰۲ ثانیه باز و بسته میشود که سریع ترین حرکت در بین گیاهان میباشد.

نحوه پرورش و نگهداری آب تره