گل بنفشه فرنگی (نگهداری + پرورش)

این برگ ها اکثراَ روی زمین گسترده اند و ساقه وجود ندارد. گل ها به صورت منفرد روی دمگل و گیاه قرار گرفته اند. دمگل ها در محل اتصال به گل حالت خمیده و عصا مانند دارند.
گل ها معطر و اغلب بنفش رنگ و به ندرت سفید یا گلی هستند( البته در بعضی نمونه ها ممکن است قسمت های کمی از گلبرگ سفید یا گلی رنگ باشد.) میوه گیاه به صورت پوشینه و حاوی تعدادی دانه زرد رنگ است.
بنفشه معطر بیشتر در نواحی سایه دار و مرطوب می روید و برای استفاده دارویی به صورت وسیع کشت می شود. همچنین، به عنوان زینتی به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. گل های زیبای گیاه در اوایل بهار ظاهر می شوند و در تابستان عاری از گلبرگ است. بنفشه معطر بومی اروپا و آسیاست، ولی در نواحی دیگر، از جمله آمریکای شمالی و استرالیا پرورش داده می شود. این گیاه به نام های عمومی بنفشه انگلیسی، بنفشه باغی نیز مشهور است.
این گیاه در نواحی مختلف ایران و به خصوص در قسمت های شمالی و مرطوب ایران رویش دارد.

سه نوع بنفشه وجود دارد که عبارتند از:

۱-Violas: V. tricolor (بنفشه فرنگی، بنفشه سه رنگ، بنفشه معمولی) مربوط به این دسته و دارای گل های درشت به رنگ های مختلف است.

۲-Violets: V. odorata (بنفشه ایرانی یا معطر) و V. cornuta در این دسته قرار می گیرند.

V. odorataبه رنگ های بنفش تیره یا سفید مشاهده می شود و دارای انواع کم پر و پر پر است. گل های V. cornuta اغلب بنفش تیره یا ارغوانی است ولی رقم های سفید، آبی روشن، زرد و یاسی آن نیز موجود است.

۳-Pansies: هیبرید V. x wittrockiana در این دسته قرار می گیرد. این گروه در تمام طول زمستان می توانند گل بدهند.

تاریخچه:

بنفشه معطر از زمان های دور مورد استفاده دارویی داشته است. در قرون اولیه میلادی، در مکاتب بقراط و دیوسکورید و در قرون وسطی توسط اعراب در درمان بسیاری از بیماری ها، از جمله رفع ورم چشم، درد گلو، دفع صفرا، رفع حالت تشنگی و به عنوان ملین و قی آور به کار می رفته است.
بر اساس افسانه های قدیمی، نام بنفشه معطر(viola) از نام دختری باکره به نام lo گرفته شده است.
زئوس به این دختر عاشق شد و به خاطر محافظت از زن حسودش او را به شکل یک گوساله ماده در آورد که در کشتزاری از بنفشه چرا می کرد. به این دلیل بنفشه قرن ها به عنوان نماد عشق معروف شد و در نمایشنامه ها از آن نام برده می شد. در نمایشنامه شکسپیر، پاک از بنفشه در تهیه معجون عشق استفاده می کند.

خواص بنفشه فرنگی

هر روز ۲۰ گرم از آن را در دو لیوان آب سرد دو ساعت بخیسانید، بعد دو دقیقه بجوشانید، ده دقیقه دم کنید و آب باقی مانده را صاف کرده، سه قسمت کنید و صبح و ظهر و شب هر باریک قسمت از آن را یک یا دو ساعت قبل یا بعد از غذامیل کنید و مدتی این عمل را ادامه دهید:

• محرک است
• خون را تصفیه میکند
• پوست صورت را زیبا میسازد
• واریس و رماتیسم را درمان میکند
• اگزما، جوش های قرمز پوست، کورک، تب خال و دمل را مرتفع می سازد.

ریشه ی این گیاه نیز دارای فواید است و اگر آب دمکرده ی آن را بنوشید، قی آور است، ضمناً به مقدار کم برای قطع اسهال خونی کودکان استفاده می شود.

گلدهی

گلدهی بنفشه از اواخر زمستان یا اوایل بهار شروع می شود. نوعی از آن که به بنفشه چهار فصل معروف است در تمام سال گل می دهد ولی گل ریزان (اوج گلدهی) آن در بهار و پائیز است. در Violetها ، گلدهی تحت تأثیر دما و طول روز قرار می گیرد. این دسته درتابستان (دمای بالا و طول روز بلند) رشد خوبی داشته و در پائیز شروع به گلدهی می کنند. در Viola و Pansy روزهای بلند تعداد گل را افزایش می دهد ولی در این شرایط طول میان گره ها نیز زیاد می شود. در شرایط روز کوتاه، ساقه ها کوتاه و قوی می شوند. هیچ خواب مشخصی در آنها دیده نشده است. Pansyهادر طول سال می توانندگل بدهند. ولی دماهای بالای تابستان می تواند به عنوان یک عامل محدودکننده باعث کاهش رشد گیاه شود.

نیازها

گل بنفشه آفتاب دوست است ولی چند ساعت سایه را به خوبی تحمل می کند. بنفشه هایی که در سایه کشت می شوند گل های ریزی تولید می کنند. با گرم شدن هوا گلدهی بنفشه کم و اندازه گل کوچک می شود. اگر هوا کمی خنک باشد یا اینکه مقداری سایه باشد عمر گل بیشتر است ولی کیفیت آن به خوبی محل آفتابی نخواهد بود. Violetها محصول گلخانه سرد بوده و بهترین رشد را در فصل های سرد سال دارند و در دمای 4 –10 درجه سانتی گراد به خوبی رشد می کنند. Pansy و Viola بهترین رشد را در دمای 4 –13 درجه سانتی گراد داشته و در دمای 16 درجه سانتی گراد و بالاتر رشد ضعیف و فاصله میانگره ها زیاد می شود. از لحاظ خاک، تمام گونه های بنفشه برای گلدهی مطلوب خاک مرطوب و غنی از کود حیوانی، با زه کشی کافی نیاز دارند.

افزایش

بنفشه گیاهی چندساله است که بسته به گونه از طریق بذر، قلمه، تقسیم ریشه و جدا کردن ساقه های دستک مانند افزایش می یابد. بذر آن را در مرداد در شاسی کاشته و سپس نشاءها را به زمین اصلی منتقل می کنند. بذر را به صورت دست پاش می کارند و با مقداری خاک نرم یا کود دامی پوسیده می پوشانند. چون گیاهان جوان به آفتاب سوختگی حساس هستند در مکان های گرم هم تا زمان سبز شدن و استقرار گیاه، سایبان ایجاد می کنند. از آنجا که بنفشه سه رنگ به مرگ گیاهچه خیلی حساس است بستر کاشت و کود مورد استفاده نباید آلوده باشد. نشاءها درپائیز به زمین اصلی منتقل شده و به فاصله حدود 20 سانتی متر کشت می شوند و در زمستان در زیر برف می مانند. گاهی در خزانه دوم کشت شده و پس از سپری شدن زمستان در فرصت مناسب به زمین اصلی منتقل می شود.

هرچه نشاءها زودتر منتقل شوند گل های درشت و بیشتری تولید می کنند. این گیاه خودگشن و گرده افشانی آن به صورت بسته گل است. بذر آن به سرعت زیوایی خود را از دست می دهد و لازم است هر سال بذر جدید تهیه شود. در شرایطی که در اثر سرما یخ بزند باید در طول زمستان پوشانیده شود و یا اینکه در اول اسفند وقتی زمین خشک شد کاشته شود. بخش هوایی گیاه به سرما مقاوم است ولی در اثر یخ زدن ممکن است به ریشه آسیب برسد.